Branża mody na celowniku: raport Fashion Revolution ujawnia brak działań w redukcji emisji

Zrównoważony rozwój od lat jest jednym z kluczowych tematów w modzie, jednak najnowszy raport Fashion Revolution pokazuje, że rzeczywistość wciąż znacząco odbiega od oczekiwań konsumentów i deklaracji marek. Dokument zatytułowany "What Fuels Fashion?" ujawnia, że globalne koncerny modowe nie wykorzystują podstawowych i łatwo dostępnych narzędzi do ograniczania emisji gazów cieplarnianych, a tempo transformacji branży jest alarmująco wolne.

Moda jako jeden z największych emitentów CO₂

Według danych Ellen MacArthur Foundation branża odzieżowa odpowiada za około 10% globalnych emisji CO₂, co czyni ją jednym z najbardziej emisyjnych sektorów na świecie – porównywalnym z transportem lotniczym i morskim razem wziętymi.

Produkcja odzieży generuje emisje na wielu etapach:

• wytwarzanie tkanin (bawełna, poliester, wełna),
• procesy chemiczne przy barwieniu i wykańczaniu materiałów,
• transport i logistyka,
• energia wykorzystywana w fabrykach i magazynach.

To właśnie źródła energii – w tym ogrzewanie zakładów – stały się przedmiotem analizy Fashion Revolution. Raport dowodzi, że mimo dostępności czystych rozwiązań technologicznych wiele firm nadal bazuje na węglu, ropie i gazie, co nie tylko zwiększa emisje, ale także podnosi koszty w długiej perspektywie.

„Czyste ogrzewanie” – prosty krok, którego marki nie podejmują

Jednym z kluczowych wniosków raportu jest to, że czyste ogrzewanie (ang. clean heat) to najłatwiejszy i najszybszy sposób na obniżenie emisji w branży.

Do takich technologii zalicza się m.in.:

• pompy ciepła,
• elektryczne kotły zasilane odnawialnymi źródłami energii,
• systemy geotermalne,
• efektywne systemy odzysku ciepła.

Problem:

Mimo że te rozwiązania są powszechnie dostępne i coraz bardziej opłacalne, tylko nieliczne firmy wprowadzają je na dużą skalę.

Fashion Revolution zwraca uwagę, że:

• zaledwie 10% analizowanych marek wdrożyło pilotażowe projekty,
• większość firm ogranicza się do deklaracji i strategii marketingowych, nie inwestując realnie w technologie,
• brak przejrzystych danych na temat zużycia energii utrudnia konsumentom ocenę faktycznego postępu.

„Mamy do czynienia z paradoksem – marki inwestują miliony w kampanie promujące zrównoważony rozwój, podczas gdy ignorują podstawowe i skuteczne działania, które mogłyby natychmiast zmniejszyć ich wpływ na środowisko” – komentuje w raporcie Orsola de Castro, współzałożycielka Fashion Revolution.

Dlaczego firmy nie inwestują w zielone technologie?

Z raportu wynika, że głównymi barierami są:

1. Koszty początkowe – firmy obawiają się dużych wydatków na modernizację fabryk, mimo że inwestycje te zwracają się w perspektywie kilku lat.
2. Złożony łańcuch dostaw – wiele marek korzysta z zewnętrznych dostawców w Azji czy Afryce, gdzie brakuje odpowiedniej infrastruktury i regulacji.
3. Brak presji regulacyjnej – w wielu krajach, w których szyta jest odzież, brakuje przepisów wymuszających redukcję emisji.
4. Skupienie na marketingu, nie na realnych zmianach – greenwashing wciąż jest łatwiejszy i tańszy niż transformacja procesów produkcyjnych.

Rosnąca presja konsumentów i inwestorów

Coraz większa świadomość społeczna sprawia, że konsumenci zaczynają wymagać transparentności.

Według badań McKinsey & Company:

• 67% klientów w Europie deklaruje, że przy zakupie odzieży zwraca uwagę na kwestie środowiskowe,
• 32% byłoby skłonnych zapłacić więcej za ubrania wyprodukowane w sposób zrównoważony.

Podobną presję wywierają inwestorzy, którzy coraz częściej uzależniają finansowanie marek od postępów w realizacji celów ESG (Environmental, Social, Governance).

„W ciągu kilku lat transparentność stanie się nie opcją, a koniecznością. Firmy, które nie dostosują się do nowych oczekiwań, mogą stracić klientów i inwestorów” – twierdzi Livia Firth, ekspertka ds. mody zrównoważonej.

Przykłady marek, które działają

Mimo krytyki, w raporcie wskazano również pozytywne przykłady:

• Patagonia – wdrożenie odnawialnych źródeł energii w zakładach produkcyjnych w USA i Azji,
• Stella McCartney – systemy odzysku ciepła i całkowita rezygnacja z paliw kopalnych w procesie produkcji w Europie,
• H&M Group – pilotażowy projekt zasilania fabryk w Bangladeszu energią słoneczną.

Choć te działania to wciąż kropla w morzu potrzeb, pokazują, że transformacja jest możliwa, jeśli marka ma determinację i długofalową wizję.

Co to oznacza dla przyszłości mody?

Raport What Fuels Fashion? to ważny sygnał dla całej branży. Oznacza, że w nadchodzących latach dekarbonizacja stanie się kluczowym tematem w modzie, podobnie jak kiedyś etyka pracy czy zrównoważone materiały.

Dla konsumentów to z kolei narzędzie do wywierania presji – świadome wybory zakupowe i pytania o transparentność mogą wymusić zmiany szybciej niż same regulacje.

Podsumowanie

Branża mody stoi przed ogromnym wyzwaniem: ograniczeniem emisji i przejściem na czyste źródła energii.

Raport Fashion Revolution pokazuje, że dotychczasowe tempo zmian jest zbyt wolne, a deklaracje często nie idą w parze z realnymi działaniami.

Jeśli marki modowe chcą pozostać konkurencyjne i wiarygodne, muszą:

• inwestować w technologie czystego ogrzewania,
• poprawić transparentność działań,
• dostosować swoje procesy do wymagań klientów, którzy coraz częściej wybierają świadomie.

To moment, w którym moda może udowodnić, że jest nie tylko kreatywna, ale i odpowiedzialna – pytanie, czy firmy wykorzystają tę szansę.